تله متری و کاربرد های آن

تله متری به فرآیند اندازه گیری پارامتر یا جمع آوری اطلاعات از یک یا چند ایستگاه دور از مرکز یا غیر قابل دسترس و انتقال اطلاعات از طریق یک ارتباط تمام اتوماتیک گفته می شود به نحوی که داده ها از ایستگاه های راه دور برای واحد مانیتورینگ ارسال شود. کلمه تله متری ( Telemetry ) از ترکیب دو واژه یونانی Tele به معنی راه دور و metron به معنای اندازه گیری به دست آمده است. در مقابل سیستم های تله متری که به کار جمع آوری اطلاعات از نقاط مختلف می پردازند ، سیستم های تله کامند ( Telecommand ) قرار دارند که به ارسال دستورات از یک نقطه مرکزی برای سایر نقاط راه دور می پردازند.

اگر چه واژه تله متری بیشتر برای دستگاه هایی با ارتباط بیسیم به کار می رود ، اما تله متری انتقال اطلاعات از طریق خطوط تلفن ، شبکه های LAN ، فیبر نوری و سایر رسانه های سیمی را نیز در بر می گیرد. امروزه اغلب دستگاه های تله متری از مزایای ارتباط از طریق شبکه های GSM موبایل بهره مند هستند و با استفاده از شبکه های GSM می توانند در اکثر نقاط به کار گرفته شوند و ارتباطی ارزان و پایدار را از طریق پیام کوتاه ( SMS ) با مرکز خود برقرار کنند.

Telemeter به دستگاهی اطلاق می شود که برای اندازه گیری هر کمیتی به کار گرفته می شود و شامل سنسور ، کانال ارتباطی و دستگاه نمایش ، ذخیره سازی یا کنترل باشد. Telemeter دستگاهی فیزیکی است که در فرآند تله متری مورد استفاده قرار می گیرد.

هر چند در تله متری ، دستگاه های مکانیکی ، هیدرولیکی و نوری نیز به کار گرفته می شوند اما در فرآیند های تله متری دستگاه های الکترونیکی به طور گسترده به کار گرفته می شوند و می توانند بی سیم یا با سیم ، آنالوگ یا دیجیتال باشند.

موارد استفاده تله متری :

هواشناسی : 

در علم هواشناسی از دستگاه های تله متری برای جمع آوری داده های ایستگاه های هوایی و ایستگاه های زمینی دور از دسترس استفاده می شود و پیشینه ی آن به سال ۱۹۲۰ میلادی باز می گردد.

صنایع نفت و گاز :

از علم تله متری در حفاری چاه ها ، جمع آوری اطلاعات از عمق زمین و مانتورینگ آنلاین داده ها در صنعت نفت و گاز به طور ویژه ای استفاده می گردد.

هوا و فضا :

در ماهواره ها و فضا پیما ها از تله متری برای مخابره داده های به زمین استفاده می شود که می تواند تا شعاع بیش از ۱۰ میلیارد کیلومتری زمین را پوشش دهد. ( NASA Deep Space Network )

مسابقات اتومبیلرانی : 

ار تله متری در مسابقات اتومبیلرانی مدرن نظیر مسابقات فرمول ۱ برای ارسال آنلاین اطلاعات مختلف نظیر شتاب ، جاذبه ، سرعت ، دما ، دور موتور ، تصمیمات راننده و … به مرکز کنترل استفاده می شود و مهندسین تیم با بررسی این اطلاعات می توانند سیستم ماشین را تنظیم ( Tune ) کنند و همچنین عملکرد راننده را مورد ارزیابی قرار دهند.

کشاورزی :

در مزارع کشاورزی همه چیز به آب و هوا و خاک بستگی دارد ، از این رو از دستگاه های تله متری برای مانیتورینگ اطلاعاتی مانند دمای هوا ، میزان رطوبت خاک ، میزان بارش باران ، شدت و میزان تابش خورشید ، کم آبی و … استفاده می شود. این اطلاعات برای اخذ تصمیمات مهم در حوزه کشاورزی ضروری است و با استفاده از این اطلاعات مزارع کشاورزی می توانند بیشترین بازدهی را داشته باشند.

مدیریت آب و فاضلاب : 

استفاده از دستگاه های تله متری نقش بسیار بسزایی در بهبود عملکرد شرکت های آب و فاضلاب داشته است. با استفاده از دستگاه های تله متری شرکت های آب و فاضلاب می توانند پارامتر هایی نظیر کیفیت آب ، میزان آب های جاری در سطح زمین ، میزان آب های عبوری از لوله ها ، تشخیص نشتی و میزان نشتی در شبکه های توزیع را مانیتور کنند. همچنین از دستگاه های تله متری برای حفاظت از تجهیزات مانند ترانس ، پمپ و تله متری ایستگاه پمپاژ استفاده می شود.

همچنین سیستم های کنترل تله متری امکان خاموش و روشن کردن ( کنترل ) تجهیزات از راه دور را نیز برای مدیریت آب و فاضلاب فراهم نموده است.

مدیریت مصرف انرژی :

در ساختمان ها و شرکت های بزرگ ، میزان مصرف انرژی توسط دستگاه های مختلف به واحد مربوطه ارسال و در آنجا مانیتور یا ذخیره می شود.

صنایع موشکی :

در صنعت موشکی ، از دستگاه های تله متری برای تشخیص موقعیت ، سلامت پرتاب و اطمینان از قرار داشتن در ناحیه امن استفاده می گردد .

توزیع منابع :

از تله متری برای توزیع درست منابع در مناطق گسترده نیز استفاده میگردد. به عنوان مثال برای تقسیم سوخت بین جایگاه های عرضه سوخت می توان میزان ذخیره مخزن جایگاه ها و شدت مصرف را در نرم افزاری به صورت آنلاین جمع آوری نمود و بر اساس این روند سرعت و میزان توزیع سوخت را اولویت بندی نمود.

تحقیقات حیات وحش :

با قراردادن تگ های ویژه ای بر روی جانوران می توان زندگی یک گونه وحشی را در حیات وحش مانیتور نمود و اطلاعات بسیاری در مورد گونه های جانوری بدست آورد.

ارتباطات سیار :

از دستگاه های تله متری برای مانیتورینگ ایستگاه های ارتباط سیار مانند دکل های موبایل استفاده می شود که در صورت بروز مشکل در سیستم به پرسنل مربوطه جهت سرویس ایستگاه اطلاع رسانی شود.

انبار های دارو و مواد غذایی : 

در انبار های دارو و مواد غذایی و سایر مواد فاسد شدنی ، با قرار دادن سیستم های تله متری پارامتر های مختلفی نظیر رطوبت ، دما و … را مانیتور و ذخیره می کنند تا از سلامت محصول در دوره نگه داری اطمینان حاصل شود.